|
‘Dit koe ik noch net! Partisipearje, belutsen reitsje, ynteraksje en it wurket as in trein.’ |
Wurk út hannen
Dielnimmende ynstellingen kinne sels kieze yn hoefier’t se belutsen wêze wolle by it crowdsourcen. Tresoar kin tegearre mei Picturae alles regelje, fan digitalisearring oant oplevering fan it ûntsletten projekt. Dochs kieze de measte ynstellingen derfoar om sels ek aktyf in stientsje by te dragen yn de begelieding fan it projekt. De ynteraksje mei de frijwilligers wurdt nammentlik hiel oangenaam en weardefol fûn.
Sit it wurk derop en is it projekt klear, dan wurdt it ûntsletten projekt wer fan FryskeHannen ôfhelle en weromjûn. De ynstelling kin derta beslute om de kolleksje te yntegrearjen binnen de eigen website of om dy bygelyks te presintearjen op in nije website.
Wat binne de mooglikheden?
- Yndeksearje: Mei behelp fan foarfoarme formulieren sammelet de frijwilliger gegevens, bygelyks ‘namme’, ‘plak’ en ‘bertedatum’ oan de hân fan de scande boarne.
- Keppelje: Frijwilligers soargje derfoar dat ferskillende gegevens mei elkoar ferbûn wurde. Der wurdt bygelyks in persoansnamme oan it goede register keppele.
- Byldseleksje: Op basis fan kontaktsheets mei searjes negativen, meitsje frijwilligers in kar út de bêste bylden fan dy searje.
- Tagging: It tafoegjen fan trefwurden oan foto’s. Dat kin mei foarôf betochte ‘tags’, mar it is ek mooglik om frijwilligers trefwurden betinke te litten.
- Georeferearje: Koördinaten fan historyske kaarten ferlykje mei koördinaten fan de hjoeddeistige google maps kaarten en de oerienkomsten fêstpinne.
- Jo kar: Mochten der foar it ûntsluten fan jo boarnen oare tools nedich wêze, dan binne der ek altyd mooglikheden foar it ûntwikkeljen op maat.
Feitsje: Frijwilligers fan Militieregisters, it earste projekt op de Nederlânsktalige website VeleHanden, ha yn 18 moanne mear as 300.000 scans yndeksearre! |
Wêrom FryskeHannen?
KwaliteitUt ûndersyk nei Picturaes Nederlânsktalige website VeleHanden hat bliken dien dat de kwaliteit dy’t de crowd ôfleveret bysûnder heech is. De passy dêr’t de frijwilligers mei wurkje is grut. Om de kwaliteit yn ‘e gaten te hâlden ha wy foar FryskeHannen op technysk gebiet deselde maatregels troffen as foar VeleHanden.
Fansels soargje we allerearst foar in goede hantlieding. Dêrneist is FryskeHannen sa ynrjochte dat ien en deselde scan altyd troch twa ferskillende frijwilligers ynfierd wurdt en dêrnei noch troch in tredde persoan kontrolearre wurdt. Mocht de kontroleur noch fragen ha oer de scan, dan stelt er dy oan in oanwiisde ekspert fan de ergoedynstelling fan it projekt, immen dy’t de kolleksje goed ken.
Troch jo projekt te crowdsourcen wurket der in grutte groep frijwilligers oan it tagonklik meitsjen fan jo kolleksje. Dat kinne frijwilligers wêze dy’t no al foar jo wurkje, mar der sille ek ûnbekenden meidwaan. Trochdat de dielnimmers oan jo projekt har fragen en opmerkingen op it foarum pleatse, krije jo in goed idee fan wat har dwaande hâldt. En sy sille oarsom ek bliid wêze mei jo help as se fragen ha. Troch jo projekt online tagonklik meitsje te litten, kreëare jo belutsenens by jo organisaasje en leare jo jo doelgroep kennen.
Fluch, goedkeap en effisjintYndeksearje is tige tiidrôvjend. It wurk dwaan litte troch in grutte groep frijwilligers is dan ek hiel effisjint. Mei-inoar is it samar dien! En trochdat de frijwilligers ek in soad nocht ha oan it tagonklik meitsjen fan boarnen, en dat op har eigen tiidstip dwaan kinne, kinne projekten fluch ôfrûne wurde. Dêrneist profitearje jo fan lege opstartkosten, omdat jo it platform diele mei oare erfgoedynstellingen.
Hoefolle tiid jo sels mei it projekt dwaande binne, kinne jo sels útmeitsje. Sa kinne jo sels de toutsjes yn hannen hâlde, mar jo kinne it projekt ek fan begjin oant ein troch Tresoar begeliede litte. Dêrneist is betelle ynfier mooglik as jo gjin gebrûk meitsje wolle fan frijwilligers.
‘Geweldich community projekt! Aardich fan opset, goede begelieding. Unôfhinklik fan tiid en plak kinne je meidwaan yn je eigen tempo. En it resultaat: in soad ûntsletten gegevens en as neigesetsje krijsto de eftergrûnen fan bekende Nederlanners út it ferline.’ |
Wurkje mei frijwilligers
Op FryskeHannen wurkje jo mei frijwilligers. Fan de groep dy’t al aktyf is, sil in part him ek foar jo projekt ynsette. Mar elk projekt hat ek potinsjele nije dielnimmers dy’t spesifyk yn jo projekt ynteressearre binne.
It winnen fan frijwilligers is dan ek in moaie útdaging om ris nei te gean wêr’t jo doelgroep te finen is en hoe’t jo dy berikke kinne. By Tresoar helpe wy jo dêr graach mei.
Hoewol’t it winnen fan frijwilligers wat ynvestearring yn tiid en muoite freget, sil dat him werombetelje yn in hechte groep dy’t him mei in soad passy ynsette sil foar jo projekt. Ferjit net dat sy meastal ynteressearre binne yn it ferline en faak ek spesifyk yn jo kolleksje.
It is dan ek net allinne jo belang dat jo kolleksje online tagonklik makke wurdt, mar ek it belang fan de frijwilligers sels. Want meastal binne sy de earsten dy’t de troch harren ûntsletten boarnen online besjen en brûke sille.
‘Ik sykje faak genealogyske saken op it ynternet en no kin ik sels in bydrage leverje oan dy gegevens!’ |
Mear witte?
FryskeHannen is ûntwikkele troch Tresoar en Picturae mei as doel erfgoedynstellingen mei in kolleksje in crowdsourcingwebsite bieden dêr’t elkenien in stientsje bydrage kin oan it tagonklik meitsjen fan kolleksjes.
De Nederlânsktalige website VeleHanden is sûnt de lansearring yn oktober 2011 troch erfgoedynstellingen en dielnimmers mei in protte entûsjasme ûntfongen. Yn 2012 wûn VeleHanden de Geschiedenis Online Prijs en krige it projekt de titel Beste Historische Website fan 2011.
Jo kolleksje ek op FryskeHannen?
Wolle jo mear witte of wolle jo jo projekt op FryskeHannen pleatse? Tresoar ynformearret jo graach oer de mooglikheden. Dêrfoar kinne jo kontakt opnimme mei it projektteam FryskeHannen fan Tresoar, fia info@fryskehannen.frl
Feitsje: Inkele topynfierders op VeleHanden ha al 20.000 scans op har namme stean! |
Hoe gong it projekt fan de Militieregisters yn syn wurk?
STAP 1: It ynrjochtsjen fan in projekt:As foarbyld tsjinnet yn dizze en de folgjende alinea’s de gong fan saken mei de militieregisters op de Nederlânsktalige website VeleHanden.
De scans fan de militieregister-boeken binne op VeleHanden.nl pleatst. By elke scan wurdt in formulier toand dêr’t de dielnimmers de mei de hân skreaune nammen op ynfiere kinne. Der is in projektside makke VeleHanden dêr’t dielnimmers op sjen kinne wat militieregisters binne en hoe’t it ynfieren yn syn wurk giet.
STAP 2: It ynfieren troch de frijwilligersDe gegevens fan elke scan wurde twa kear ynfierd en dêrnei kontrolearre. Sa wurdt de kwaliteit fan it syksysteem garandearre.
Foar it ynfieren fan gegevens fertsjinnet elke frijwilliger punten. Yn it gefal fan Militieregisters kin er dy brûke om scans te downloaden dêr’t er oars foar betelje moatten hie. Jo kinne sels beslisse oft jo de frijwilligers in beleanning jaan wolle en wêr’t se de opsparre pynten foar ynwikselje kinne.
Op it foarum fan de website kinne de frijwilligers kennis en ûnderfining útwikselje.
As lêste stap wurde de kontrolearre gegevens eksporteard. De Militieregisters kinne trochsocht wurde op www.militieregisters.nl. Jo kinne as ynstelling sels bepale wat jo mei de gegevens dogge. Yntegrearje binnen jo eigen website, of presintearje op in hielendal nije site. De kar is oan jo.
FryskeHannen voor instellingen
Collecties online toegankelijk door crowdsourcing
Voor erfgoedinstellingen is crowdsourcing een prachtige oplossing om collecties te ontsluiten. Elk archief of museum heeft wel een omvangrijke collectie die niet in aanmerking komt voor het digitaliseren en indexeren, omdat het teveel werk is voor de eigen werknemers en vrijwilligers. Doordat er bij crowdsourcing een beroep wordt gedaan op het grote publiek, wordt dit ineens wel mogelijk. Vele handen maken immers licht werk.
FryskeHannen.frl
Om het crowdsourcen van erfgoedcollecties te faciliteren, hebben Tresoar en Picturae FryskeHannen.frl ontwikkeld: een crowdsourcingwebsite voor de erfgoedsector. Op deze website kan elke erfgoedinstelling met een collectie, een project ter ontsluiting aanbieden aan de ‘crowd’, oftewel het grote publiek.
Is het project op FryskeHannen ingericht, dan kunnen de vrijwilligers vanaf hun eigen computer, op een tijdstip dat hen uitkomt, aan de slag. De gevraagde werkzaamheden variëren van indexeren tot beeldselectie.
Bijzonder is dat, terwijl iedereen mee kan doen, de kwaliteit van het afgeleverde werk ongekend hoog is. De passie waarmee de vrijwilligers op FryskeHannen werken moet dan ook niet onderschat worden.
‘Dit kende ik nog niet! Participeren, betrokken raken, interactie en het werkt als een trein.’ |
Werk uit handen
Deelnemende instellingen kunnen zelf kiezen in hoeverre ze betrokken willen zijn bij het crowdsourcen. Tresoar kan samen met Picturae alles regelen, van digitalisering tot oplevering van het ontsloten project. Toch kiezen de meeste instellingen ervoor om ook zelf actief een steentje bij te dragen in de begeleiding van het project. De interactie met de vrijwilligers wordt namelijk heel leuk en waardevol gevonden.
Zit het werk erop en is het project voltooid, dan wordt het project weer van FryskeHannen gehaald en teruggegeven. De instelling kan daartoe besluiten om de collectie te integreren binnen de eigen website of te presenteren op een nieuwe website.
Wat zijn de mogelijkheden?
- Indexeren: Met behulp van voorgevormde formulieren verzamelt de vrijwilliger gegevens, bijvoorbeeld ‘naam’, ‘plaats’ en ‘geboortedatum’ aan de hand van de gescande bron.
- Koppelen: Vrijwilligers zorgen dat verschillende gegevens met elkaar worden verbonden. Er wordt bijvoorbeeld een persoonsnaam aan het juiste register gekoppeld.
- Beeldselectie: Op basis van contactsheets met series negatieven maken vrijwilligers een keuze uit de beste beelden van die serie.
- Tagging: Het toevoegen van trefwoorden aan foto’s. Dit kan met vooraf bedachte ‘tags’, maar het is ook mogelijk om vrijwilligers trefwoorden te laten bedenken.
- Georefereren: Coördinaten van historische kaarten vergelijken met coördinaten van de huidige google maps kaarten en de overeenkomsten vastpinnen.
- Uw keuze: Mocht er voor het ontsluiten van uw bronnen andere tools nodig zijn, dan zijn er ook altijd mogelijkheden voor het ontwikkelen op maat.
Feitje: Vrijwilligers van Militieregisters, het eerste project op de Nederlandstalige website VeleHanden, hebben in 18 maanden meer dan 300.000 scans geïndexeerd! |
Waarom FryskeHannen?
KwaliteitUit onderzoek naar Picturaes Nederlandstalige website VeleHanden is gebleken dat de kwaliteit die de crowd aflevert ongekend hoog is. De passie waarmee de vrijwilligers werken is groot. Om de kwaliteit te bewaken hebben we voor FryskeHannen op technisch gebied dezelfde maatregelen getroffen als voor VeleHanden.
Uiteraard zorgen we allereerst voor een goede handleiding. Daarnaast is FryskeHannen zo ingericht dat eenzelfde scan altijd door twee verschillende vrijwilligers wordt ingevoerd en daarna nog door een derde persoon wordt gecontroleerd. Mocht de controleur nog vragen hebben over de scan, dan stelt hij die aan een aangewezen expert van de erfgoedinstelling van het project die de collectie goed kent.
Door uw project te crowdsourcen werkt er een grote groep vrijwilligers aan het toegankelijk maken van uw collectie. Het kunnen vrijwilligers zijn die nu al voor u werken, maar er zullen ook onbekenden meedoen. Doordat de deelnemers van uw project hun vragen en opmerkingen op het forum plaatsen, krijgt u een goed idee van wat hen bezighoudt. En zij zullen andersom erg blij zijn met uw hulp als ze vragen hebben. Door uw project online toegankelijk te laten maken, creëert u betrokkenheid bij uw organisatie en leert u uw doelgroep kennen.
Snel, goedkoop en efficiëntIndexeren is uitermate tijdrovend. Het werk door een grote groep vrijwilligers laten doen is dan ook heel efficiënt. Vele handen maken licht werk! En doordat de vrijwilligers het ook erg leuk vinden om bronnen toegankelijk te maken, en dit op hun eigen tijdstip kunnen doen, gaan projecten snel. Daarnaast profiteert u van lage opstartkosten, omdat u het platform deelt met andere erfgoedinstellingen. Hoeveel tijd u zelf met het project bezig bent, kunt u zelf bepalen. Zo kunt u zelf de touwtjes in handen houden, maar u kunt het project ook van begin tot eind door Tresoar laten begeleiden. Daarnaast is betaalde invoer mogelijk als u geen gebruik wilt maken van vrijwilligers.
‘Geweldig community project! Leuk van opzet, goede begeleiding. Onafhankelijk van tijd en plaats kun je meedoen in je eigen tempo. En het resultaat: veel ontsloten gegevens en als toetje krijg je de achtergronden van bekende Nederlanders uit het verleden.’ |
Werken met vrijwilligers
Op FryskeHannen werkt u met vrijwilligers. Er is al een enorme groep actief, waarvan een deel zich ook voor uw project zal gaan inzetten. Maar elk project heeft ook potentiële nieuwe deelnemers die specifiek in uw project geïnteresseerd zijn. Het werven van vrijwilligers is dan ook een mooie uitdaging om na te gaan waar uw doelgroep zich bevindt en hoe u deze kunt bereiken. Vanuit Tresoar helpen wij u hier graag mee.
Hoewel het werven van vrijwilligers enige investering in tijd en moeite vraagt, zal dit zich terugbetalen in een hechte groep die zich met veel passie zal inzetten voor uw project. Vergeet niet dat zij veelal geïnteresseerd zijn in het verleden en vaak ook specifiek in uw collectie. Het is dan ook niet alleen uw belang dat uw collectie online toegankelijk wordt gemaakt, maar ook het belang van de vrijwilligers zelf. Want veelal zijn zij de eersten die de door hen ontsloten bronnen online gaan bekijken en gebruiken.
‘Ik zoek veel genealogische zaken op het internet en nu kan ik zelf een bijdrage leveren aan deze gegevens!’ |
Meer weten?
FryskeHannen is ontwikkeld door Tresoar en Picturae met als doel erfgoedinstellingen met een collectie een crowdsourcingwebsite bieden waar iedereen een steentje kan bijdragen aan het toegankelijk maken van collecties.
De Nederlandstalige website VeleHanden is sinds de lancering in oktober 2011 door zowel erfgoedinstellingen als deelnemers met veel enthousiasme ontvangen. In 2012 won VeleHanden de Geschiedenis Online Prijs en kreeg het project de titel Beste Historische Website van 2011.
Uw collectie ook op FryskeHannen?
Wilt u meer weten of wilt u uw project op FryskeHannen plaatsen? Tresoar informeert u graag over de mogelijkheden. Hiervoor kunt u contact opnemen met het projectteam FryskeHannen van Tresoar via info@fryskehannen.frl.
Feitje: Enkele topinvoerders van de Nederlandstalige website VeleHanden hebben al 20.000 scans op hun naam staan! |
Hoe ging het project van de militieregisters in zijn werk?
STAP 1: Het inrichten van een project:
Als voorbeeld voor deze en volgende alinea’s dient de gang van zaken met de militieregisters op de Nederlandstalige website VeleHanden.
De scans van de militieregister-boeken zijn op VeleHanden.nl geplaatst. Bij elke scan wordt een formulier getoond waarop de deelnemers de handgeschreven namen kunnen invoeren. Er is een projectpagina gemaakt op VeleHanden waar deelnemers kunnen zien wat militieregisters zijn en hoe het invoeren in zijn werk gaat.
STAP 2: Het invoeren door de vrijwilligersDe gegevens van elke scan worden tweemaal ingevoerd en vervolgens gecontroleerd. Zo wordt de kwaliteit van het zoeksysteem gewaarborgd.
Voor het invoeren van gegevens verdient elke vrijwilliger punten. In het geval van Militieregisters kan hij deze gebruiken om scans te downloaden waarvoor hij anders had moeten betalen. U kunt zelf bepalen of u de vrijwilligers een beloning wilt geven en waarvoor zij de opgespaarde punten kunnen inwisselen.
Op het forum van de website kunnen de vrijwilligers kennis en ervaring uitwisselen.
Als laatste stap worden de gecontroleerde gegevens geëxporteerd. De Militieregisters zijn doorzoekbaar op www.militieregisters.nl. U kunt als instelling zelf bepalen wat u met de gegevens doet. Integreren binnen uw eigen website, of presenteren op een geheel nieuwe site. De keuze is aan u.